Terrarium

Terrarium projektujemy w układzie horyzontalnym. Wysokość zbiornika powinna wynosić przynajmniej 25-30 cm, a długość nie powinna być mniejsza niż 50 cm. Wystrój pustynny lub półpustynny z dużą ilością kryjówek i jaskiń. Dla pojedynczych osobników powinno mieć wymiary przynajmniej 50x40 cm. Dla stada 1.4 minimum 90x50cm. Powierzchnię funkcjonalną terrarium możemy powiększyć zabudowując tylną (lub tylną i oczne) ściankę, tworząc w niej półki i jaskinie. Należy pamiętać, że w zbyt dużym terrarium gekony zachowują się bardziej dzkio, trudniej oswajają i zdecydowanie wolniej rosną. Jeżeli decydujemy się na zabudowanie tylnej ściany terrarium, zbiornik raczej nie powinien być wyższe niż 60-75 cm. Najprościej jest wykonać terrarium ze szkła, lub łącząc płytę OSB ze szkłem (druga wersja wiąże się ze zdecydowanie niższym kosztem). Możemy także adaptować stare akwarium - pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej wentylacji.

Wentylacja
Jako, że w terrarium panować będzie stosunkowo niewielka wilgotność system wentylacji nie musi być rozbudowany. W zbiornikach o wysokości do 40 cm nie jest konieczne projektowanie otworów wentylacyjnych w ścianach bocznych (można wiec z powodzeniem wykorzystać stare akwarium). Przy większych zbiornikach konieczne jest zaprojektowanie otworów wentylacyjnych w ściankach, tuż nad powierzchnią podłoża. Pokrywę terrarium wykonujemy z siatki (najlepiej nadaje się do tego siatka z brązu, lub mosiądzu), tak by przynajmniej połowa powierzchni pokrywy była ażurowa. Jeżeli terrarium ma wysokość przynajmniej 50 cm i nie planujemy zabudowania ścian, montowanie pokrywy nie jest konieczne.

Podłoże
Jako podłoże możemy zastosować dowolną ściółkę spęłniającą pewne warunki. Nie powinno pylić w stanie wysuszonym. Granulacja powinna być na tyle duża, aby uniemożliwić przypadkowe połknięcie substratu. Unikajmy podłoża, które mogłby poranić gekona - posiadającego ostre krawędzie. W przypadku zastosowania podłoża stałego takiego jak glina lub płytki cermaiczne należałby umieścić w terrarium pojemnik z bardziej sypkim substratem umożliwiającym swobodne kopanie. Warstwa podłoża powinna mieć przynajmniej 6-8 cm grubości. Młode (do osiągnięcia długości około 13-15 cm) oraz wszelkie osobniki chore (cierpiące na krzywicę, choroby pasożytnicze, lub mające skłonność do zaparć - więcej informacji w dziale Choroby) trzymamy na ręcznikach papierowych. W hodowlach komercyjnych jako podłoże stosuje się ręczniki papierowe, lub zwykłe gazety - rozwiązanie to jest tańsze, ale jego walory estetyczne można poddać dyskusji (czyli mówiąc inaczej jest obrzydliwie i usprawiedliwiają to jedynie względy praktyczne i ekonomiczne). Jeżeli decydujemy się na takie rozwiązanie unikajmy gazet (opary farby drukarskiej mogą okazać się szkodliwe) oraz barwionych i perfumowanych ręczników papierowych (z podobnych powodów).

Wystrój
Projektując wystrój pamiętajmy by w miarę możliwości odtworzyć wygląd naturalnego środowiska jaszczurek. Należy pamiętać o umieszczeniu w terrarium dużej ilości łatwo dostępnych kryjówek. Możemy zbudować je z łupków kamiennych, najlepiej wapieni lub piaskowca lub wykorzystać korzenie lub kawałki drewna. Budując groty z kamieni musimy pamiętać by dobrze zabezpieczyć je przed zawaleniem (w razie potrzeby poszczególne elementy można połączyć nietoksycznym klejem, np. silikonem akwarystycznym). Warto pomyśleć także o zabudowaniu ścian terrarium. Dzięki temu znacznie zwiększymy jego funkcjonalną powierzchnię. Najprostszym, najtańszym i najbardziej praktycznym rozwiązaniem, jest wykonanie tła ze styropianu, pokrytego zaprawą gipsową i piaskiem, lub gipsem z odpowiednim pigmentem. Styropian jest łatwy do modelowania i trwały, toteż bez problemu można dopasować wystrój do wielkości dowolnego terrarium. Koszt wykonania ściany jest stosunkowo niewielki. Rozwiązanie to ma jeszcze jedną zaletę - ścianki wykonane ze styropianu są lekkie. Opis przygotowania ścianki ze styropianu znajdziecie tutaj. Warto umieścić w terrarium kilka kawałków wapienia - gekony bardzo chętnie liżą kamienie, uzupełniając w ten sposób niedobory wapnia.

Rośliny w terrarium
Ze względu na panujące w terrarium warunki, utrzymanie roślin jest dosyć trudne. Wybór ogranicza się praktycznie do kilku gatunków sukulentów - odpornych na przesuszenie i wysokie temperatury. Ze względu na bezpieczeństwo gekonów stanowczo nie powinniśmy sadzić w terrarium roślin z cierniami i kolcami - odpadają więc wszelkie gatunki kaktusów.

Oświetlenie i ogrzewanie
W terrariach pustynnych oświetlenie może z powodzeniem służyć jako źródło ciepła. W dzień temperatura w terrarium powinna wynosić około 25-30°C, przy czym w zbiorniku powinna być "wyspa ciepła" - miejsce o nieco wyższej temperaturze sięgającej nawet 35-40°C. W nocy temperatura może spadać do 16-18°C. Jako źródło ciepła i światła możemy wykorzystać zwykłą żarówkę lub żarnik halogenowy o mocy od 60 do 150 W (w zależności od wielkości i wentylacji terrarium, temperatury w pomieszczeniu itp.). Żarówkę umieszczamy na pokrywie terrarium lub wewnątrz zbiornika - w takim wypadku musimy dobrze ją zabezpieczyć. W wyższych terrariach jako dodatkowe źródło ciepła możemy zastosować kabel grzewczy umieszczony w podłożu (15 lub 25 W) - kabel musimy przymocować do dna zbiornika i zabezpieczyć, tak, by kopiąc w podłożu gekon nie mógł się poparzyć (kabel można zalać gipsem lub cementem). Alternatywą wobec zwykłych żarówek może być jarzeniówka i dodatkowo, jako źródło ciepła ceramiczny promiennik podczerwieni. Uwaga: jeśli jakiekolwiek elementy wystroju terrarium wykonane są ze styropianu, należy pamiętać by źródła ciepła i światła nie miały z nimi bezpośredniej styczności. Styropian pod wpływem wysokiej temperatury wydziela substancje toksyczne, a w skrajnych wypadkach może się zapalić. Moc żarówek i urządzeń grzewczych powinniśmy dobrać eksperymentalnie do wielkości terrarium, lub zastosować urządzenia pod kontrolą termostatu. Terrarium oświetlamy w trybie 12/12h. W zimie, w okresie spoczynku, możemy skrócić okres naświetlania do 8 godzin i wykorzystywać żarówkę o mniejszej mocy. Jako, że gekony lamparcie są zwierzętami nocnymi warto pomyśleć nad oświetleniem nocnym w postaci czerwonej bądź niebieskiej żarówki o niskiej mocy (np. 20-25 W), lub systemu diod LED. Wbrew temu co utrzymują sprzedawcy sprzętu terrarystycznego, w przypadku gekonów lamparcich absolutnie nie jest konieczne doświetlanie zwierząt żarówkami UVA i UVB. Doświadczeni hodowcy stanowczo odradzają stosowanie tego typu żarówek, zwłaszcza w przypadku odmian albinistycznych pozbawionych, chroniącej przed mutagennym działaniem promieniowania UV melaniny. Zainstalowanie tego typu żarówki jest pozbawione sensu.

Akcesoria
Oczywiście nie możemy zapomnieć o dodatkowych akcesoriach w postaci miseczek na wodę, pokarm (jeśli karmimy gekony larwami mączników lub drewnojadów) i sepię. Miseczka na wodę nie powinna być zbyt głęboka - nawet jeśli nie utopią się w niej gekony, topić może się pokarm, np. świerszcze - aby tego uniknąć można na jej dno włożyć trochę kamyków. Dodatkowo w terrarium powinniśmy umieścić termometr, lub czujnik termometru który pozwoli nam na bieżąco monitorować temperaturę. W terrarium powinien znajdować się też pojemnik ze stale wilgotnym substratem (może być to vermiculit lub mech torfowiec). Możemy wykorzystać plastikowy zamykany pojemnik o wielkości około 10x15x10 cm. W pokrywce wycinamy otwór o średnicy 4-5 cm. Pojemnik do połowy wysokości wypełniamy substratem. Całość zakopujemy w podłożu terrarium, jednak tak by nie utrudniać sobie dostępu do pojemnika. Gekony będą korzystać z tego typu komory przechodząc wylinkę. Będzie ona także służyć samicom do składania jaj.

Sprzątanie w terrarium
Aby utrzymać naszych podopiecznych w dobrej kondycji musimy zadbać o czystość w terrarium. Pamiętajmy aby codziennie wymieniać wodę w poidełku, usuwać martwy pokarm, odchody oraz uschnięte pędy i liście roślin (aby nie marnować podłoża możemy odsiać zanieczyszczenia przez sitko). W terrariach z osobnikami młodymi lub chorymi, codziennie wymieniamy stanowiące podłoże ręczniki papierowe. Przynajmniej raz na tydzień dokładnie myjemy miseczki na pokarm, wodę i sepię. Podłoże uzupełniamy na bieżąco. Przynajmniej raz na kilka miesięcy powinniśmy je całkowicie wymienić lub wyczyścić (tutaj musimy zdać się na własną ocenę - konieczność taka zachodzi, jeżeli podłoże jest wyraźnie brudne, lub wydziela nieprzyjemny zapach, tak czy inaczej nie powinniśmy robić tego rzadziej niż raz na 6 miesięcy). Piasek i żwir płuczemy wodą (do momentu kiedy woda po płukaniu nie będzie zupełnie przejrzysta). Kamienie, korzenie, łupiny orzechów kokosowych czyścimy szczoteczką (bez użycia środków czyszczących) i dokładnie płuczemy. Po wypłukaniu, wilgotne jeszcze podłoże, oraz kamienne i drewniane elementy wystroju prażymy w piekarniku w temperaturze 180° C przez przynajmniej 30 minut, po czym pozostawiamy do wystygnięcia i wysuszenia. Szyby czyścimy wilgotną czystą gąbką lub ściereczką (bez użycia środków czyszczących), po czym wycieramy do sucha czystą ściereczką, lub ręcznikiem papierowym. Trudniejsze do usunięcia zabrudzenia zeskrobujemy żyletką.

02/08/05